reza1350

به گزارش خبرنگارحوزه دفاعی امنیتیگروه ی باشگاه خبرنگاران جوان، قدرت موشکی ایران اکنون یکی از دستاورد های بزرگ جمهوری اسلامی در عرصه فناوری های نظامی و قدرت دفاعی کشور است که نقطه شروع این پیشرفت را می توان دوران جنگ تحمیلی و محاصره همه جانبه در آن زمان توسط سایر کشور ها دانست. چنین سلاحی برای آن است تا در صورت حمله به کشوری، هم جان نیرو های دفاع کننده حفظ و هم تهدیدات قبل از رسیدن به مرز های آن کشور خنثی شود و این گونه بود که متخصصان موفق شدند تا انواع موشک های برد کوتاه، برد متوسط و برد بلند را طراحی کنند و به تولید انبوه برسانند.

سردار حسن طهرانی مقدم را می توان یکی از دانشمندان و افراد مهمی دانست که در ساخت نخستین موشک ایرانی و همچنین پیشرفت برنامه موشکی جمهوری اسلامی ایران نقش بسزایی داشت.

در همین راستاباشگاه خبرنگاران جوان هم طی مجموعه گزارش هایی دستاورد های حوزه موشکی کشور که به صورت بومی طراحی و ساخته شده اند را بررسی و تحلیل می کند.

ما در گزارش های قبل موشک های شهاب ۱، شهاب ۲ و شهاب ۳ را بررسی و تحلیل کردیم که می توانید آن ها را مطالعه کنید. در این قسمت قصد داریم تا اولین موشک با برد بالای ۲ هزار کیلومتری ایران را با نام سجیل بررسی و تحلیل کنیم.

موشک سجیل

سجیل اولین موشک دوربرد از نسل موشک های بالستیک با سوخت جامد است که ۲۲ آبان ماه سال ۸۷ با حضور سردار محمدنجار وزیر دفاع با نام پروژه عاشورا رونمایی و با موفقیت آزمایش شد که باعث ایجاد تحولی عظیم در صنعت موشکی ایران شد. این موشک در دو نوع با نام های سجیل ۱ و ۲ ساخته شد.

به گزارش خبرنگارحوزه دفاعی امنیتیگروه ی باشگاه خبرنگاران جوان، رهبر معظم انقلاب اسلامی طی سخنانی در مراسم بزرگداشت سالروز ارتحال حضرت امام خمینی(ره) با اشاره به توان موشکی جمهوری اسلامی گفتند: "ساخت موشک های گوناگون و اقتدار موشکی موجب ایجاد امنیت در کشور است؛ امروز جوانان ما کاری کردند که ما به قدرت اول موشکی منطقه تبدیل شده ایم و دشمن می داند که اگر یکی بزند، ده تا می خورد".

به درستی که توان موشکی جمهوری اسلامی ایران در منطقه غرب آسیا زبان زدِ نه تنها نیرو های نظامی و مقامات کشور های منطقه، بلکه تمام جهان بوده و موجب شده تا علاوه بر برانگیختن تعجب آن ها تمامی جهان چه دوست و چه دشمن حساب ویژه ای روی جمهوری اسلامی ایران باز کنند.

توان جمهوری اسلامی ایران در ساخت انواع موشک های بومی بسیار بی نظیر است، اما این توان پیش از انقلاب وجود نداشت و همه تسلیحات غربی بود و وابستگی شدیدی به ابرقدرت های غربی و شرقی وجود داشت، به نحوی که پس از پیروزی انقلاب در سال های نخست هم با تصور ضعف در نیرو های مسلح، عراق را در سال ۱۳۵۹ به نبرد با کشورمان تحریک کردند، اما تصور این را هم نداشتند که روزی تهران جز ۵ قدرت موشکی جهان شود.

در آن دوران که عراق در جبهه ها شکست های بزرگی از رزمنده های ایرانی خورده بود به جنگ موشکی روی آورد و در پاسخ به این اقدام هم ایران با خرید موشک های اسکاد بی از لیبی مراکز حیاتی دشمن بعثی را هدف قرار داد، اما در کنار این موضوع فرآیند ساخت موشک های بومی با روش مهندسی مع از اسکاد ها را هم در پیش گرفت و تا امروز هم این روند ادامه داشته است.

از زمان ساخت اولین موشک تا امروز توانایی های نیرو های مسلح کشورمان در ساخت موشک های سطح به سطح به چنان توانایی رسیده است که تمامی قوای نظامی ایران را قادر ساخت تا انواع موشک های مورد نیاز با تهدیدات را به سرعت بسازد و امروز هیچ توانمندی در حوزه موشکی نیست که جوانان مومن و انقلابی آن را در اختیار نداشته باشد.

یکی از موثرترین سلاح ها در میدان های نبرد که توانایی ضربات سنگین و مهلک در زمین، هوا و دریا را دارند موشک ها هستند و یکی از اعضای این خانواده که موشک های بالستیک هستند.

موشک بالستیک نوعی موشکی است که بخش اعظمی از مسیر خود را به صورت منحنی و یا به شکل توپ طی می کند که به این حرکت بالستیک می گویند و انتخاب کلمه ball یا همان توپ نیز به همین علت است. تقسیم بندی موشک های بالستیک براساس برد آن ها انجام می شود. تاکنون دو تقسیم بندی معروف در دو کشور ایالات متحده و روسیه یعنی صاحبان اصلی این فناوری وجود دارد.

دانشی با موشک قدر F فراتر رفت

یکی از موشک هایی که توسط متخصصان جمهوری اسلامی ایران برای نابودی دشمنان به تولید انبوه رسید، قدر F است، ما وقتی حرف از موشک دور برد می زنیم فکر ها موشک شهاب ۳ را به یاد می آورد، اما نکته جالب این است که موشک قدر F بود که پای ایران را به سطحی جدیدی از توانمندی ساخت موشک باز کرد.

پروژه موشکی قدر را می توان ادامه تلاش متخصصان نیرو های مسلح برای ارتقاء موشک شهاب ۳ دانست که در نتیجه به تولید دو موشک قدر H و قدر F رسید، البته برخی صبحت ها حکایت از تولید یک مدل گمنام از این خانواده به نام قدر S دارد که اطلاعات چندانی تاکنون درباره آن منتشر نشده است.

این موشک پیشرفته ایران با وزن بیش از ۱۵ هزار کیلوگرم در حال حاضر غول پیکرترین موشک جمهوری اسلامی ایران برای انهدام پایگاه های دشمن است که با دقت بالا کار انهدام را انجام می دهد، قدر F طول تقریبی بین ۱۵ تا ۱۷ متر، قطر بیش از ۱ متر، توانایی حمل کلاهکی با وزن تقریبی ۶۵۰ کلیوگرم را دارد و می تواند اهداف مختلفی را تا شعاع نزدیک به ۲ هزار کیلومتر را با دقت بالا هدف قرار دهد.

این موشک که از سوخت مایع برای پرواز استفاده می کند به سرعت در مواقع لازم با لانچر متحرک خود عملیاتی و شلیک می شود و لانچر آن هم می تواند به سرعت محل پرتاب را ترک کند تا مورد اصابت قرار نگیرد، چرا که این موشک هم مانند بسیاری از موشک های بومی توان هدایت سرجنگی را دارد.

آزمایشی که دهان آمریکایی ها را بست

سال ۱۳۹۱ بود که جمهوری اسلامی ایران دو فروند موشک که یک فروند آن قدر F بود را از کویر سمنان به سمت دهانه دریای عمان شلیک و اعلام کرد که هر دو فروند با موفقیت هدف خود را در دریا منهدم کرده اند.

در همین راستا سردار سرتیپ پاسدار امیرعلی حاجی زاده فرمانده نیروی هوافضای سپاه پاسداران در آن زمان اعلام کرد: طی آزمایشی دو فروند موشک با برد ۱۹۰۰ کیلومتر از کویر "سمنان" به دهانه اقیانوس "هند" شلیک کردیم، البته با وجود حضور نیرو های فرامنطقه ای منطقه را بسته بودیم و موشک ها دقیقا روی آب هدف را زدند.

نکته جالب در صحبت های سردار حاجی زاده حضور نیرو های آمریکایی در منطقه اصابت بود، فرمانده هوافضای سپاه پاسداران اعلام کرد که جالب است که آمریکایی ها نیز در منطقه حضور داشتند و رزمایش ما و مسیر حرکت موشک را رصد می کردند و با این که دیدند موشک های ما به هدف برخورد کردند، اما پس از این دو شلیک هیچ عکس العملی نشان ندادند؛ در همین زمان رسانه های خارجی هم به اقدام ایران مبنی بر تست موشک جدید واکنش نشان دادند.

واکنش رسانه های خارجی به شلیک موشک قدر F

سایت B۱۴۶۴۳ درباره ویژگی های موشک های کلاس قدر از جمله F نوشت: این موشک با طول قریب به ۱۷ متر، قطر ۱.۲۵ سانتی متر یک موشک میان برد از خانواده موشک های زمین به زمین است.

سایت About Iran Blog درباره موشک قدر F می نویسد: این موشک با برد قریب به ۱۹۵۰ کیلومتر، طول قریب به ۱۶ متر، سوخت جامد، سامانه هدایت اینرسی دارای ویژگی های منحصر به فرد است.

سایت Global Security درباره موشک های این خانواده عنوان کرد: موشک های خانواده "قدر" از نوع بالستیک بوده که بردی معادل ۲ هزار تا ۲ هزار و ۵۰۰ کیلومتر داشته و وزنی قریب به ۲۵ تن دارد که دارای سوخت جامد است. این یعنی اگر این موشک ها مثلا در سمنان مستقر شوند، تا دهانه اقیانوس هند را تحت پوشش قرار می دهند.

خبرگزاری فرانسه گزارش داد: موشک قدر توانایی های گسترده ای دارد و برد اين موشک ها به اندازه ای است که نه تنها قابليت هدف قرار دادن اسرائيل را دارند؛ بلکه می توانند پايگاه های آمريکا را در کشورهای عربی حاشيه خليج فارس هدف قرار دهد. موشک های کلاس "قدر" نشان دهنده توان راهبردی جمهوری اسلامی ایران است و دست دشمنان را در تهدید و تعرض کوتاه می کند اما همه سخنان باید در عمل نیز ثابت می شد.

واکنش رسانه های خارجی به موشک قدر F ثابت می کند که جمهوری اسلامی ایران در منطقه در نبرد های احتمالی دست بالا را دارد و با وجود این که اسرائیل بار ها جمهوری اسلامی ایران را تهدید به حمله نظامی کرده، اما کشورمان با توان موشکی بسیار بالایی که دارد می تواند هر هدفی را در سرزمین های اشغالی مورد اصابت قرار داده و ویران کند.

امیر سرتیپ امیر حاتمی وزیر دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح در گفت وگو با خبرنگار دفاعی امنیتی گروه ی باشگاه خبرنگاران جوان، درباره دقت و موفقیت موشک های ساخت وزارت دفاع که در حمله اخیر به پایگاه عین الاسد استفاده شد، گفت: موشک های ساخت صنایع دفاع طبق پیش بینی های با دقت بسیار بالا و با قدرت بسیار بالا عمل کردند. درصد موفقیت شلیک موشک بسیار بالا بود و با دقت ۱۰۰ درصدی به اهداف مورد نظر اصابت کردند. در واقع این شلیک موفق موشک ها پیام مهمی را به دشمن منتقل کرد.

او درباره توانمندی های نیروی زمینی و اهمیت این نیرو در نبردهای مختلف گفت: امروز دیگر عملیات تک نیرویی به طور کلی منسوخ شده و کاربرد کمتری دارد. در واقع آنچه امروز برای جنگ ها و نبرد ها کاربرد دارد و برای دفاع نیز از آن استفاده می شود، بهره گیری از نیرو های مختلف و با هم افزایی است که نیروی زمینی در بسیاری از نبرد ها نقش تعیین کننده ای دارد. نیروی زمینی در واقع یک محور است و اصطلاحی که می گوید سرنوشت جنگ ها در روی زمین تعیین می شود به این موضوع اشاره دارد.

به گزارشخبرنگار دفاعی امنیتی گروه ی باشگاه خبرنگاران جوان، پهپاد یا پرنده هدایت پذیر از راه دور امروزه در جهان به عنوان سلاحی استراتژیک محسوب می شود که برای ضربه سنگین به نیرو های دشمن با کم ترین تلفات به نیرو های خودی طراحی و به نیرو های نظامی تحویل داده شد.

این سلاح راهبردی پس از پیروزی انقلاب اسلامی در سال ۱۳۵۷ به دست جوانان انقلابی کشور برای مقابله با دشمن بعثی ساخته شد، نیرو های مسلح کشورمان در سال های نخست انقلاب قصد داشتند پهپاد شناسایی صدف را تولید کنند، اما به نتیجه نرسید تا این که خبر رسید جوانان انقلابی در جهاد دانشگاهی اصفهان کار را برای ساخت یک پهپاد شناسایی آغاز کردند.

ایده ساخت اولین پهپاد در سال ۶۴ به واقعیت تبدیل و پهپاد تلاش طراحی و ساخته شد. نکته جالب این است که تلاش موجب تشکیل صنایع هوایی قدس در سپاه پاسداران انقلاب اسلامی شد که بعد ها مرکزی برای ساخت پهپاد های پیشرفته در کشورمان شد، در کنار صنایع هوایی قدس گردان رعد هم در جبهه ها شکل گرفت.

تلاش، پهپادی ساده با سرعت ۱۲۰ کیلومتر بر ساعت بود که با رادیو کنترل هدایت می شد و با کار مداوم بعد از مدتی تلاش ۲ هم با سرعت ۱۴۰ کیلومتر بر ساعت، شعاع عملیاتی ۵ کیلومتر، سقف پروازی ۲۷۰۰ متر و مداومت پروازی ۴۵ دقیقه ساخته شد، اما این تازه اول راه بود چرا که پس از آن مهاجر ساخته شد.

ساخت و نتیجه ای که از پهپاد تلاش بدست آمد موجب شد تا جوانان ایران اسلامی در سازمان صنایع هوایی قدس کار طراحی پهپاد های شناسایی دیگر را با سرعت بیشتری ادامه دهند، نتیجه تلاش ها، پهپاد مهاجر شد که بسیاری از مردم ایران اسلامی آن را می شناسند.

این پهپاد از جنس کامپوزیت ساخته شد و وزنی در حدود ۸۵ کیلوگرم، سرعتی بالغ بر ۲۰۰ کیلومتر بر ساعت، مداومت پرواز ۹۰ دقیقه ای و ارتفاع پرواز ۱۱ هزار پایی دارد و قادر است انواع موشک را حمل کند. پس از مهاجر ۱ احتیاج به ساخت پهپاد های جدید و پیشرفته موجب شد خانواده پهپادی مهاجر در کنار پهپادهایی، چون سمیرغ و صاعقه ساخته شود.

البته در کنار پهپاد های رزمی که قادر بودند دشمنان ایران را صد ها و هزاران کیلومتر دورتر از مرز ها زمین گیر کنند، وجود پهپاد های اطلاعاتی و جاسوسی سبک هم مورد نیاز بود و به این شکل انواع پهپاد های سبک وارد چرخه دفاعی شد.

پهپاد های فوق سبک ایرانی

متخصصان کشورمان در ابتدای راه؛ پهپادی چون دلتا را طراحی کردند، نمونه اولیه این پهپاد ایرانی دارای یک پیکربندی دلتا شکل با یک سکان عمودی و بدنه کامپوزیتی است که موجب شده تا جرم معمول برخاست پهپاد به حدود ۵ کیلوگرم و در صورت حمل محموله به ۷ کیلوگرم برسد که در این صورت می توان متوجه شد که این پهپاد قادر است محموله هایی با جرم تا ۲ کیلوگرم را حمل کند، به همین خاطر در رده پهپاد های سبک قرار می گیرد.

پس از دلتا یک پهپاد جدیدتر در خانواده پهپاد های سبک با نام سینه سرخ توسط دانشجویان کشور ساخته شد که در زمینه شناسایی و امدادرسانی کاربرد داشت؛ این پهپاد نسبتاً سبک و ارزان برای مأموریت های آموزشی و شناسایی با قابلیت تولید آسان توسعه پیدا کرد، برای کاهش هزینه در تولید سینه سرخ از کامپوزیت استفاده شده که این امر باعث کاهش وزن پرنده شده است، یکی از ویژگی های این پهپاد سبک این است که با بیشینه جرم برخاست ۳۰ کیلوگرم می تواند یک محموله ۶ کیلوگرمی را حمل کند و کم ترین جرم پهپاد سینه سرخ برای بلند شدن از زمین هم ۱۵ کیلوگرم است.

یکی دیگر از پرنده های بدون سرنشینی که ابتدا در نیروی پدافند هوایی در نقش پرنده هدف برای تمرین های این نیرو ساخته شد حازم بود، اما پس از نمایش قابلیت های خود نیرو های مسلح را وادار کرد که نمونه های دیگر آن هم ساخته شود و در نتیجه حازم ۲ و ۳ نیز تولید شد، نیرو های مسلح جمهوری اسلامی ایران جهت استفاده از خواب و غفلت دشمن برای حمله به آن ها نام حازم را برای این پرنده انتخاب کردند.

نام یکی دیگر از پهپاد های شناسایی کشور مهاجم ۹۲ است که در معاونت تحقیقات و جهاد خودکفائی نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران تولید شده است، مهاجم ۹۲ با وزنی در حدود ۸۰ کیلوگرم و برد پروازی ۵۰۰ کیلومتر قادر است تا ۶ ساعت و در شعاع ۱۰۰ کیلومتری به طور مداوم در آسمان گشت زنی کرده و عملیات شناسایی و رزمی خود را انجام دهد. حداکثر سرعت پروازی این پهپاد در سطح دریا، ۲۰۰ کیلومتر بر ساعت اعلام شده که این سرعت در کروز در سطح دریا به ۱۲۰ کیلومتر بر ساعت می رسد.

اما در حوزه پهپاد های سبک، متخصصان ایرانی گام را فراتر گذاشتند و در حال حاضر پهپاد های جدیدتری را با نام های افق، نسیم و سفیر ساختند تا ثابت کنند در برابر تهدیدات به هیچ وقت عقب نشینی نمی کنند، بلکه اگر می فکر خطا در ذهن خود پرورش دهد پاسخی قاطعانه دریافت خواهد کرد.

پهپاد هایی که کابوس دشمنان هستند

متخصصان حوزه هوایی کشور با وجود تحریم های فراوان توانستند پهپاد فوق سبک افق را جهت انجام فعالیت شناسایی تولید کنند؛ این پرنده با برد پروازی ۲۰۰ کیلومتر و سقف پرواز ۱۲۰۰۰ پا می تواند حداکثر به مدت ۶ ساعت در آسمان پرواز کند. افق ایرانی پس از انجام تست های لازم توانست خود را به عنوان یک پهپاد شناسایی و امداد رسانی با مداومت پروازی بالا و سقف پروازی متوسط ثابت کند.

یکی دیگر از پهپاد ها، سفیر است که به عنوان یک پرنده چند منظوره به عنوان پهپاد آموزش خلبانی پرنده های بدون سرنشین، انجام ماموریت های شناسایی برد نزدیک و متوسط و هدف های متحرک سرعت پایین، مرزبانی، امداد و نجات، جنگلبانی و ارزیابی خسارت های حوادث مورد استفاده قرار می گیرد، دهانه بال سفیر ۳/۵ متر است.

به گزارش خبرنگارحوزه دفاعی امنیتیگروه ی باشگاه خبرنگاران جوان، بالگرد های نظامی نقش بسیار ویژه ای در میدان نبرد دارند و همیشه می توانند به راحتی نقش مکمل برای جنگنده ها را داشته باشند تا از خطوط مقدم به صورت مداوم پشتیبانی کنند، از این جهت تا امروز سرمایه گذاری های سنگینی در این زمینه شده است.

حجم سرمایه گذاری ها به حدی بود که تا امروز چندین نوع بالگرد در زمینه ترابری و نظامی ساخته شده و کشور ما هم که شرایط بسیار ویژه ای در منطقه غرب آسیا دارد در این زمینه ورود کرد و توانست به دستاورد های خوبی هم دست پیدا کند، به نحوی تا امروز توانسته بالگرد های تهاجمی خوبی را بسازد.

در کنار بالگرد های ترابری بومی که به دست متخصصان کشور ساخته شد این نیاز به تولید بالگرد رزمی هم مورد توجه قرار گرفت و جوانان انقلابی توانستند در گام نخست بالگرد رزمی طوفان را در دو نمونه طراحی و به تولید انبوه رساندند.

پیش از انقلاب، محمدرضا پهلوی به دلیل وابستگی به غرب با صرف هزینه فراوان تعداد زیادی بالگرد کبرا را از ایالات متحده آمریکا خریداری کرد که تمامی مراحل تعمیر و نگهداری آن را نیرو های خارجی انجام می دادند. پس از پیروزی انقلاب و خروج آن ها از کشور تمامی پرنده ها زمین گیر شدند، اما با همت جوانان همه دوباره به جریان پرواز بازگشتند، اما این تمام ماجرا نبود.

بالگرد طوفان ۱ نمونه اولیه از بالگرد های تهاجمی ساخت سازمان صنایع هوایی وزارت دفاع است که با روش مهندس مع از روی کبرا در اردیبهشت ماه سال ۸۹ و همزمان با سالگرد آغاز عملیات بیت المقدس از آن رونمایی شد، این بالگرد بومی برای عملیات های نظامی خود به سامانه ها و سلاح های پیشرفته ای شامل موشک های ضد تانک، راکت انداز و توپ ۲۰ میلیمتری مجهز شده و از چابکی بسیار بالا همراه با آخرین فناوری های مطرح در بالگرد های تهاجمی برخوردار است.

پس از این، نوبت به طوفان ۲ رسید که حدود دو سال از ساخت نمونه اولیه ساخته شد که از آن هم در در جریان رزمایش نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران رونمایی شد. بسیاری از پارامتر های دو عضو خانواده طوفان شبیه هم است، اما با این وجود شاهد تغییراتی در طوفان ۲ هستیم، تغییرات این بالگرد شامل افزایش قدرت تهاجمی، هدف گیری دقیق، سامانه کنترل آتش دیجیتال و دید در شب، مدیریت هوشمند مرکزی سلاح و دوربین دید در شب و تصویربردای با دقت بالا است و می توان در عملیات پشتیبانی دفاعی و استراتژیک بکار گرفته شود.

پس از بالگرد رزمی طوفان این نیاز به وجود آمد تا یک بالگرد تماما ایرانی ساخته شود و این گونه بود که شاهد ۲۸۵ ساخته و به نیرو های مسلح تحویل داده شد؛ این بالگرد که از آن با نام AH-۸۵ نیز یاد می شود اولین بالگرد ایرانی در رده تهاجمی است که در سال ۱۳۸۸ از آن رونمایی شد.

متخصصان ایران اسلامی توانستند با ماده کامپوزیت و صرف صد ها ساعت زمان، بخش های مختلف این بالگرد از جمله اجزاء سازه، بخش های مختلف بدنه و دم، شیشه های کابین، سیم کشی ها، سامانه های مورد نیاز خلبان شامل نمایشگر های پیشرفته دیجیتال، اهرم کنترل پرواز و کنترل موتور، قطعات مختلف موتور، سامانه انتقال توان و اجزاء آن، پره اصلی و دم و محور های آن ها و بسیاری اجزای دیگر را با تکنولوژی بومی طراحی و در دو نمونه دریایی و زمینی بسازند.

اما این پایان راه نبود و جوانان ایرانی با وجود تحریم های فراوان به سمت توسعه بالگرد های تهاجمی حرکت و قصد کردند تا پس از نمونه بومی تک کابین، این بار اولین بالگرد بومی تهاجمی دو کابین را بسازند که گام های آن هم برداشته شد.

شاهد ۲۱۶، بالگردی که از دل تحریم ها بیرون آمد

شاهد ۲۱۶ یکی دیگر از بالگرد های تهاجمی بومی کشور است که در جریان نمایشگاه هوا فضای آذر ماه سال ۱۳۹۴ تهران از نمونه اولیه آن رونمایی شد، نکته جالب در زمینه این بالگرد وزن آن است، چرا که جوانان ایرانی تا پیش از شاهد ۲۱۶ فقط بالگرد های سبک ساخته بودند، اما این پرنده بالگردی نیمه سنگین محسوب می شد که وزن خالی آن ۵ تن اعلام شده است.

این بالگرد با طول ۱۸.۷۲ متر، عرض ۱ متر و ارتفاع ۲.۴ متر مداومت پروازی در حدود ۲.۵ ساعت توان انجام ماموریت های شناسایی مسلح، حفاظت از بالگرد های ترابری و توان انجام ماموریت در شب روز و شرایط سخت ناوبری را دارد. عضو جدید خانواده شاهد برای انجام ماموریت های خود از دو نفر خدمه استفاده می کند.

بالگرد شاهد ۲۱۶ ایران از ۴ پره کامپوزیتی برای پرواز استفاده می کند و بدنه آن نیز از جنس ترکیبی آلومنیوم و کامپوزیت است که وزن آن را در مقایسه با نمونه های مشابه کمتر می کند و این موضوع در کنار موتور پرقدرت ۴ هزار اسب بخار باعث شده تا این بالگرد سرعت بیشینه ۲۷۰ کیلومتر بر ساعت، برد ۵۵۰ کیلومتر و ارتفاع پروازی ۶ هزار و ۲۰۰ متری از سطح زمین داشته باشد. نرخ صعود این بالگرد نیز در حدود ۶.۳ متر در ثانیه است.

نکته دیگر این بالگرد قابلیت پرواز در شب با پیشرفته ترین سیستم دید در شب است و در کنار آن سیستم های جنگ الکترونیک و مقابله با موشک های فروسرخ نیز در این بالگرد نصب شده است، اما با قدرت می توان نکته مهم در شاهد ۲۱۶ را تسلیحات آن دانست، این بالگرد به یک قبضه توپ ۲۰ میلیمتری و راکت های ۷۰ میلیمتری مانند سایر بالگرد های موجود در کشور مسلح شده، اما هیچ کدام به موشک های سدید ۳۶۱ مجهز نشدند، چرا که این موشک قابلیت شلیک کن- فراموش کن را به پرنده داده است.

به گزارشخبرنگار دفاعی امنیتی گروه ی باشگاه خبرنگاران جوان، صبح روز پنجشنبه بود که سه فروند دیگر از جتجنگنده کوثرکه درسازمان صنایع هوایی وزارت دفاعساخته شده به نیروی هوایی ارتش الحاق شد. جت جنگنده کوثر جنگنده ای کاملا بومی و ساخت داخل است که در نقش یک هواپیمای پشتیبانی نزدیک می تواند از نیروهای زمینی حمایت کند. اما برای اینکه بدانیم جنگنده کوثر چیست و چه کاربردی دارد نیاز داریم تا اطلاعاتی را درباره آن بدانیم.

بیشتر بخوانید

• دستیابی متخصصان سازمان هوایی به دستاورد های بزرگ / تحویل ۳ فروند جنگنده جدید کوثر به نهاجا

ساخت هواپیما در ایران به برکت انقلاب اسلامی

ایران پیش از انقلاب اسلامی تمام تجهیزات و تسلیحات نظامی خود مانند ادوات زرهی، دریایی، پدافندی و به ویژه هوایی خود را از کشور های خارجی به خصوص ایالات متحده تامین می کرد. در این میان هواپیما های جنگنده و ترابری نظامی نقش ویژه ای داشتند، چراکه ایران و شخص شاه از سوی آمریکایی هاژاندارم خلیج فارسبودند؛ یعنی اگر اتفاقی رخ می داد که مورد پسند آمریکا نبود شاه باید وارد می شد تا آن را سرکوب و غائله را ختم کند؛ درست مانند آنچه درظفار عمانرخ داد.

برای انجام این کار ایران باید بهتجهیزات به روزو مدرن مجهز می شد تا این مهم را به خوبی انجام دهد. در این میان، جنگنده ها نقش مهمی داشتند.

جنگنده های فانتوم و تایگر، اسکلت هوایی ایران پیش از انقلاب

ایران پیش از پیروزی انقلاب اسلامی و در اواخر دهه ۳۰ شمسی با خرید جنگنده های اف ۸۶ عصر جدیدی در نیروی هوایی را آغاز کرد، چرا که کشورمان از هواپیما های ملخی دوران قبل پا به دوران مدرن خود گذاشته بود. اما این هواپیما ها نیز آن طور که باید نیاز ایران را تامین نکرد و ایران در ابتدای دهه ۵۰ شمسی از ۴۰ فروند هواپیمای اف ۸۶ خود؛ ۳۰ فروند را به پاکستان فروخت.

این کار هنگامی رخ داد که ایران از ۷ سال قبل یعنی در سال ۴۳ به خریدجنگنده نسل سوم اف ۵ تایگراقدام کرده بود و پس از آن نیز خریدجنگنده های فانتومدر دهه ۵۰ در دستور کار قرار گرفت.

این جنگنده ها به قدری برای ایران مهم بودند که نقش مهمی در افزایشقدرت هوایی کشورمانداشت؛ به نحوی که تا اواخر سال ۵۵ خرید این دو مدل جنگنده تداوم داشت.

تامکت پنجه های قدرتمند ایران در برابر دشمنان

دیگر جنگنده بسیار خاص و استراتژیکجنگنده اف ۱۴ تامکتبود. این جنگنده بسیار مهم و دارای قابلیت های استثنایی است، به طور مثال رادار آن هدف م را از فاصله ۳۰۰ کیلومتری شناسایی کرده و موشک فونیکسآن نیز می توانست هدف م را از فاصله ۱۵۰ کیلومتری نابود کند.

این خرید با توجه به شرایط کوهستانی ایران و عدم پیشرفت کافی رادار های پدافندی آن زمان یک پرنده بسیار تاکتیکی و راهبردی برای ایران بود. پس ایران به سراغ خرید این جنگنده رفت و ۸۰ فروند را بهصنایع گرومن آمریکاسفارش داد که یک فروند از آن ها برای آموزش خلبانان ایرانی در آمریکا باقی ماند. سال ۵۵ بود که چندین فروند از این هواپیما ها به همراه چند فروندهواپیمای بوئینگ ۷۴۷ترابری وارد پایگاه هشتم شکاری اصفهان شدند.

آن زمان بسیاری از کارشناسان نظامی ایران این جنگنده را حریف قدرتمندمیگ ۲۵ شورویمی دانستند که به طور مداوم پرواز های شناسایی با اهداف خاصی را بر روی آسمان ایران می دانستند.

نیروی هوایی ارتش، یار همیشگی رزمندگان دفاع مقدس و حافظ امنیت ایران

انقلاب که پیروز شد، ایران ماند و تحریم و قطع تمامی روابطش با آمریکا و کشور های غربی و همچنین رژیم اشغالگر قدس. دو سال بیشتر از پیروزی انقلاب نگذشته بود که عراق و صدام به ایران حمله کردند. ارتش ماند و توطئه های ضد انقلاب و عناصر خود فروخته در ارتش که این نیروی نظامی کشورمان را تا آستانه انحلال پیش برده بود، اما امام خمینی (ره) شد ناجی ارتش و گفت که ارتش در خیابان ها رژه بروند. این شد نقطه اتکای ارتش به امام و ملت.

جنگ که شد و عراق به ایران حمله کرد نیروی هوایی ارتش به گواه تمامی کارشناسانآماده ترین نیروی نظامی کشوربود که چند ساعت بعد باعملیات کمان ۹۹مراکز راهبردی عراق را بمباران کرد. اما این جنگنده ها تنها می توانستند در تعداد ساعت های مشخصی پرواز کنند و بعد از اتمام این ساعت ها باید اورهال شوند. تا آن زماناورهال هواپیماهافقط به دست متخصصان آمریکایی انجام می شد و قطعات هم باید از آمریکا تامین می شد. ارتش به مرور زمان دچار کمبود قطعات فنی تسلیحات خود شد و این نقطه ای برای آغاز خودکفایی ایران در صنایع دفاعی بود.

همین دلایل باعث شد تا جوانان کشورمان در صنایع دفاع و سایر بخش های کشور در حوزه دفاعی نظامی دست به ابتکار بزرگی بزنند و با یادگیری تجربی مراحل تعمیرات و اورهال، این تجهیزات را همواره به روز و کارا نگه دارند. یکی از مهم ترین نقاطی که این روند در آن بسیار حیاتی بود و کمبود آن به خوبی احساس می شد، نیروی هوایی ارتش بود. نیروی هوایی ارتش به دلیل تجهیزات محور بودن، یک نیروی استراتژیک و راهبردی برای کشور محسوب می شود و به همین علت هم مانند دوران دفاع مقدس همواره باید آماده پرواز و به اصطلاح تخصصیآلرتباشند.

امیر سرتیپ خلبان عزیز نصیرزادهفرمانده نیروی هوایی ارتشدر گفت وگو با گروهی باشگاه خبرنگاران جوان، درباره نحوه رفع مشکلات ناشی از تحریم و نقش آن در ایجاد خودکفایی دفاعی گفت: هنگامی که ما در دوران دفاع مقدس در نیروی هوایی ارتش با مشکلات فنی هواپیما های جنگنده رو به رو شدیم، متخصصان ما که پیش تر دانش فنی مورد نیاز را کسب کرده بودند با استفاده از قدرت خودباوری و خودا تکایی و تسلط کامل به کار اورهال مشغول شدند، البته متخصصان ما پیش از انقلاب به علت حضور گستردهمستشاران آمریکاییدر ارتش اجازه ورود به مسائل فنی را نداشتند.

آمریکا و استکبار به خصوص صدام هیچ وقت فکرش را هم نمی کردند که ایران بتواند این جنگنده ها را اورهال کند و تا پایان جنگ عملیاتی نگه دارد. متخصصان دفاعی ما که برخی با تسلط به دانش روز دنیا و برخی هم به صورت تجربی دانش تعمیر و نگهداری را به دست آورده بودند در دوران دفاع مقدس همواره تجهیزات و تسلیحات را به روز و قابل استفاده نگه داشتند تا مبادا دشمن بعثی ذره ای از خاک ایران را به یغما ببرد.

پایان دفاع مقدس، آغاز خودکفایی هوایی

جنگ که تمام شد، ایران به فکر طراحی و ساخت هواپیما افتاد. البته امیر سرلشکر شهید منصور ستاری ۲ سال قبل از پایان جنگ یعنی در سال ۶۵ واحدی تحت عنوان مجتمع اوج را ساخت تا بشود جهاد خودکفایی نیروی هوایی ارتش برای تعمیر قطعات حساس و حیاتی. اما همین مرکز شد محل طراحی و ساخت هواپیما های بومی در ایران.

با پایان دوران دفاع مقدس نیرو های فنی و متخصصان شروع به مهندسی مع و ساخت نمونه های بومی تجهیزات اصلی و حیاتی کردند که پس از موفقیت در این زمینه به سراغ طراحی و ساخت نمونه های بومی همان تجهیزات، اما مطابق با دانش روز دنیا و تهدیدات پیرامونی کشورمان رفتند و این کار تا امروز نیز با قوت و جدیت ادامه دارد.

نخستین هواپیماهای ساخت ایران

ایران شروع کرد به ساخت هواپیماهای ایرانی از هسا درنا و تَذَرو تا صاعقه و آذرخش. اما آنچه دو سال پیش ایران در آستانه خوکفایی کامل قرار داد، ساخت جت جنگنده کوثر بود.

جنگنده کوثر پیشرفته ترین جنگنده ایرانی

جنگنده بومی کوثر ۳۰ مردادماه سال ۹۷ با حضور امیر سرتیپ حاتمی وزیر دفاع، امیر سرلشکر فرمانده کل ارتش، امیر سرتیپ نصیرزاده فرمانده نیروی هوایی ارتش و امیر سرتیپ بنی طرفی رئیس سازمان صنایع هوایی وزارت دفاع رونمایی شد.

طراحی و ساخت این جنگنده برای ایران بسیار مهم بود؛ چراکه نشان می داد تحریم ها علیه ایران بی اثر بوده و کشورمان با قدرت در مسیر اعتلا و پیشرفت قرار دارد.

مشخصات فنی

اویونیک

در ساخت یک هواپیما چندین بخش اهمیت دارد. نخست اویونیک و یا سامانه های ناوبری است؛ چراکه اویونیک در کنار سازه و موتور، یکی از سه جزء اصلی جنگنده و یا هواپیماها هستند درجنگنده بومی کوثر، این سامانه ها به طور کاملا بومی طراحی شده. در این جنگنده از سیستم هدایت وناوبری مختص هواپیما های جنگی، TACAN و ترکیبی GPS/INS استفاده شده است. این سیستم که نسخه پیشرفته تر سیستم های VOR و DME می باشد، فاصله هواپیما را از زمین و یا پایگاه دریایی با دقت بیشتر محاسبه می کند. سیستم های VOR و DME تکنولوژی های بر پایه ترانسپوندر رادیویی می باشند که از محاسبه تاخیر زمانی ایجاد شده در فرستادن امواج VHF و UHF فاصله را تخمین می زنند.

موتور ملی اوج

جت جنگنده کوثر برای پرواز از موتور ملی اوج استفاده می کند. این موتور در حالت خشک می تواند تا ٣۵٠٠ پوند رانش ایجاد کند.

HUD (نمایشگر بالای سر)

نمایشگر های HUD پنجره ی شیشه ای روبروی دید خلبان است که اطلاعات حیاتی پرواز را به صورت مداوم به خلبان نشان می دهد. کاربرد اصلی این نمایشگر نشان دادن اطلاعات مهم به خلبان بدون تکان دادن سر می باشد. این امر به کیفیت کنترل هواپیما به وسیله خلبان کمک می کند و تصمیم گیری وواکنش خلبانبه موقعیت های مختلف را بهبود می بخشد.

اطلاعات نشان داده شده در این نمایشگر ارتفاع هواپیما، سرعت پرواز، اطلاعات ناوبری، اطلاعات تسلیحات و . است. این اطلاعات به وسیله CRT، که در زیر شیشه HUD کار گذاشته شده است، از پایین به بالا روی شیشه HUD ساطع می شود. شیشه HUD هیچ تراشه الکترونیکی در آن به کار برده نشده و صرفا یک شیشه عادی است. در مانیتور HUD اطلاعات بسیار زیادی در یک فضای کمی به صورت کاملا منظم چیده شده است.

کامپیوتر بالستیک

استفاده ازکامپیوتر بالستیکدر محاسبه موقعیت یابی هدف، نقش مهمی دارد و جنگنده کوثر می تواند تا با استفاده ازسامانه کنترل آتشدقیق، هدف های مورد نظر را با دقت بیشتری تخریب کند. سیستم کامپیوتر بالستیک با استفاده ازاطلاعات شرایط جوی و محیطی، و کیفیت سیستمتسلیحات هواپیما، اصلاحاتی در سیستم نشانه گیری جنگنده اعمال می کند و موقعیت هدف را با دقت بیشتری محاسبه می کند. از این سیستم در وسایل نظامی دیگری همچون تانک و بعضی ازاسلحه های اسنایپربرای بهبود هدف زنی استفاده می شود.

تسلیحات

جنگنده کوثر که در واقع نمونه مهندسی مع شدهجنگنده اف ۵ تایگربود در بُعد تسلیحات نیز از همان تسلیحات مشابه یعنی انواعموشک هوا به هوا، سلاح هوا به سطح ومسلسل ۲۰ میلی متریاستفاده می کند. این جنگنده همچنین می تواند به عنوان یکبمب افکننیز در صحنه های نبرد حاضر شده و با استفاده ازبمب های هدایت لیزریو نوری امنیت نیروهای خودی را تامین کن

در این جنگنده از مسیریاب های لیزری و نوری، که جدید ترین تکنولوژی های موقعیت یابی در حال حاضر می باشند، برای پیدا کردن مسیر و انتقال این اطلاعات به کامپیوتر محاسبه گر موشک، استفاده شده است.

تجهیزات مسیریابی و رادار

متخصصان صنایع دفاعی کشورمان با دانش خود و با تکنولوژی روز دنیا، یک رادار با تکنولوژی نوین RWR را طراحی کرده و بر روی کوثر نصب کرده اند. نحوه عملکرد این رادار نیز به این صورت است که که امواج ساطع شده از سیستم های راداری دیگر را تشخیص می دهد. با تشخیص رادار، به خلبان خطر زیر نظر بودن را اعلام می کند (به نحوی مانند سیستم تشخیص سرعت پلیس). این اخطار می تواند به صورت دستی و یا اتوماتیک هواپیما را از این حالت بیرون آورد.

البته تکنولوژی جدید دیگری نیز در این جنگنده وجود دارد و آن هم رادار IFF برایتشخیص دوست از دشمناست. این سیستم به پایگاه نظامی و کنترل پرواز اجازه تشخیص پرنده را به عنوان دوست می دهد تا به آناجازه پروازدر آن منطقه را بدهند. بر خلاف اسم این وسیله، این رادار فقط قابلیت تشخیص دوست را دارد و در تشخیص دشمن نقشی ندارد.

قابلیت پرتاب چف فلر

جت های جنگنده به دلیل اینکه باید در صحنه های نبرد حضور داشته باشند و مراکز حساس را نابود کنند باید علاوه بر دارابودن تسلیحات و بمب های ویرانگر،تجهیزات دفاع از خودرا داشته باشند.چف فلرهایکی از این موارد هستند. مکانیزم عمل این فناوری بدین صورت است که از ترکیب پودر فات آلومینیوم و روی ماده ای حاصل می شود و در هنگام وم به صورت قطعات کوچک فیبری اطراف جنگنده ها را احاطه می کند تا با بازتاب امواج راداری از گزند آسیب در امان بماند.

صندلی پرّان یا اجکت

صندلی پران یااجکتیکی از تجهیزات مهم در تامین ایمنی خلبانان است، چرا که خلبان باید در صورت آسیب دیدن هواپیما سریعا از آن خارج شده تا زنده بماند. در این جنگنده صندلی پران سریر استفاده شده که تکنولوژی ساخت آن کاملا بومی شده است.

کلام آخر.

دستیابی به فناوری ساخت جت جنگنده توسط کشورمان یعنی اینکه دیگرتحریم های خارجیبر کشورمان تاثیر ندارد و در عرصه هوایی ایران توانایی ساخت جنگنده های مورد نیاز خود را دارد.