آسمان منطقه زیر بال‌های جنگنده بمب‌افکن ایرانی کوثر + فیلم و تصاویر

به گزارشخبرنگار دفاعی امنیتی گروه ی باشگاه خبرنگاران جوان، صبح روز پنجشنبه بود که سه فروند دیگر از جتجنگنده کوثرکه درسازمان صنایع هوایی وزارت دفاعساخته شده به نیروی هوایی ارتش الحاق شد. جت جنگنده کوثر جنگنده ای کاملا بومی و ساخت داخل است که در نقش یک هواپیمای پشتیبانی نزدیک می تواند از نیروهای زمینی حمایت کند. اما برای اینکه بدانیم جنگنده کوثر چیست و چه کاربردی دارد نیاز داریم تا اطلاعاتی را درباره آن بدانیم.

بیشتر بخوانید

• دستیابی متخصصان سازمان هوایی به دستاورد های بزرگ / تحویل ۳ فروند جنگنده جدید کوثر به نهاجا

ساخت هواپیما در ایران به برکت انقلاب اسلامی

ایران پیش از انقلاب اسلامی تمام تجهیزات و تسلیحات نظامی خود مانند ادوات زرهی، دریایی، پدافندی و به ویژه هوایی خود را از کشور های خارجی به خصوص ایالات متحده تامین می کرد. در این میان هواپیما های جنگنده و ترابری نظامی نقش ویژه ای داشتند، چراکه ایران و شخص شاه از سوی آمریکایی هاژاندارم خلیج فارسبودند؛ یعنی اگر اتفاقی رخ می داد که مورد پسند آمریکا نبود شاه باید وارد می شد تا آن را سرکوب و غائله را ختم کند؛ درست مانند آنچه درظفار عمانرخ داد.

برای انجام این کار ایران باید بهتجهیزات به روزو مدرن مجهز می شد تا این مهم را به خوبی انجام دهد. در این میان، جنگنده ها نقش مهمی داشتند.

جنگنده های فانتوم و تایگر، اسکلت هوایی ایران پیش از انقلاب

ایران پیش از پیروزی انقلاب اسلامی و در اواخر دهه ۳۰ شمسی با خرید جنگنده های اف ۸۶ عصر جدیدی در نیروی هوایی را آغاز کرد، چرا که کشورمان از هواپیما های ملخی دوران قبل پا به دوران مدرن خود گذاشته بود. اما این هواپیما ها نیز آن طور که باید نیاز ایران را تامین نکرد و ایران در ابتدای دهه ۵۰ شمسی از ۴۰ فروند هواپیمای اف ۸۶ خود؛ ۳۰ فروند را به پاکستان فروخت.

این کار هنگامی رخ داد که ایران از ۷ سال قبل یعنی در سال ۴۳ به خریدجنگنده نسل سوم اف ۵ تایگراقدام کرده بود و پس از آن نیز خریدجنگنده های فانتومدر دهه ۵۰ در دستور کار قرار گرفت.

این جنگنده ها به قدری برای ایران مهم بودند که نقش مهمی در افزایشقدرت هوایی کشورمانداشت؛ به نحوی که تا اواخر سال ۵۵ خرید این دو مدل جنگنده تداوم داشت.

تامکت پنجه های قدرتمند ایران در برابر دشمنان

دیگر جنگنده بسیار خاص و استراتژیکجنگنده اف ۱۴ تامکتبود. این جنگنده بسیار مهم و دارای قابلیت های استثنایی است، به طور مثال رادار آن هدف م را از فاصله ۳۰۰ کیلومتری شناسایی کرده و موشک فونیکسآن نیز می توانست هدف م را از فاصله ۱۵۰ کیلومتری نابود کند.

این خرید با توجه به شرایط کوهستانی ایران و عدم پیشرفت کافی رادار های پدافندی آن زمان یک پرنده بسیار تاکتیکی و راهبردی برای ایران بود. پس ایران به سراغ خرید این جنگنده رفت و ۸۰ فروند را بهصنایع گرومن آمریکاسفارش داد که یک فروند از آن ها برای آموزش خلبانان ایرانی در آمریکا باقی ماند. سال ۵۵ بود که چندین فروند از این هواپیما ها به همراه چند فروندهواپیمای بوئینگ ۷۴۷ترابری وارد پایگاه هشتم شکاری اصفهان شدند.

آن زمان بسیاری از کارشناسان نظامی ایران این جنگنده را حریف قدرتمندمیگ ۲۵ شورویمی دانستند که به طور مداوم پرواز های شناسایی با اهداف خاصی را بر روی آسمان ایران می دانستند.

نیروی هوایی ارتش، یار همیشگی رزمندگان دفاع مقدس و حافظ امنیت ایران

انقلاب که پیروز شد، ایران ماند و تحریم و قطع تمامی روابطش با آمریکا و کشور های غربی و همچنین رژیم اشغالگر قدس. دو سال بیشتر از پیروزی انقلاب نگذشته بود که عراق و صدام به ایران حمله کردند. ارتش ماند و توطئه های ضد انقلاب و عناصر خود فروخته در ارتش که این نیروی نظامی کشورمان را تا آستانه انحلال پیش برده بود، اما امام خمینی (ره) شد ناجی ارتش و گفت که ارتش در خیابان ها رژه بروند. این شد نقطه اتکای ارتش به امام و ملت.

جنگ که شد و عراق به ایران حمله کرد نیروی هوایی ارتش به گواه تمامی کارشناسانآماده ترین نیروی نظامی کشوربود که چند ساعت بعد باعملیات کمان ۹۹مراکز راهبردی عراق را بمباران کرد. اما این جنگنده ها تنها می توانستند در تعداد ساعت های مشخصی پرواز کنند و بعد از اتمام این ساعت ها باید اورهال شوند. تا آن زماناورهال هواپیماهافقط به دست متخصصان آمریکایی انجام می شد و قطعات هم باید از آمریکا تامین می شد. ارتش به مرور زمان دچار کمبود قطعات فنی تسلیحات خود شد و این نقطه ای برای آغاز خودکفایی ایران در صنایع دفاعی بود.

همین دلایل باعث شد تا جوانان کشورمان در صنایع دفاع و سایر بخش های کشور در حوزه دفاعی نظامی دست به ابتکار بزرگی بزنند و با یادگیری تجربی مراحل تعمیرات و اورهال، این تجهیزات را همواره به روز و کارا نگه دارند. یکی از مهم ترین نقاطی که این روند در آن بسیار حیاتی بود و کمبود آن به خوبی احساس می شد، نیروی هوایی ارتش بود. نیروی هوایی ارتش به دلیل تجهیزات محور بودن، یک نیروی استراتژیک و راهبردی برای کشور محسوب می شود و به همین علت هم مانند دوران دفاع مقدس همواره باید آماده پرواز و به اصطلاح تخصصیآلرتباشند.

امیر سرتیپ خلبان عزیز نصیرزادهفرمانده نیروی هوایی ارتشدر گفت وگو با گروهی باشگاه خبرنگاران جوان، درباره نحوه رفع مشکلات ناشی از تحریم و نقش آن در ایجاد خودکفایی دفاعی گفت: هنگامی که ما در دوران دفاع مقدس در نیروی هوایی ارتش با مشکلات فنی هواپیما های جنگنده رو به رو شدیم، متخصصان ما که پیش تر دانش فنی مورد نیاز را کسب کرده بودند با استفاده از قدرت خودباوری و خودا تکایی و تسلط کامل به کار اورهال مشغول شدند، البته متخصصان ما پیش از انقلاب به علت حضور گستردهمستشاران آمریکاییدر ارتش اجازه ورود به مسائل فنی را نداشتند.

آمریکا و استکبار به خصوص صدام هیچ وقت فکرش را هم نمی کردند که ایران بتواند این جنگنده ها را اورهال کند و تا پایان جنگ عملیاتی نگه دارد. متخصصان دفاعی ما که برخی با تسلط به دانش روز دنیا و برخی هم به صورت تجربی دانش تعمیر و نگهداری را به دست آورده بودند در دوران دفاع مقدس همواره تجهیزات و تسلیحات را به روز و قابل استفاده نگه داشتند تا مبادا دشمن بعثی ذره ای از خاک ایران را به یغما ببرد.

پایان دفاع مقدس، آغاز خودکفایی هوایی

جنگ که تمام شد، ایران به فکر طراحی و ساخت هواپیما افتاد. البته امیر سرلشکر شهید منصور ستاری ۲ سال قبل از پایان جنگ یعنی در سال ۶۵ واحدی تحت عنوان مجتمع اوج را ساخت تا بشود جهاد خودکفایی نیروی هوایی ارتش برای تعمیر قطعات حساس و حیاتی. اما همین مرکز شد محل طراحی و ساخت هواپیما های بومی در ایران.

با پایان دوران دفاع مقدس نیرو های فنی و متخصصان شروع به مهندسی مع و ساخت نمونه های بومی تجهیزات اصلی و حیاتی کردند که پس از موفقیت در این زمینه به سراغ طراحی و ساخت نمونه های بومی همان تجهیزات، اما مطابق با دانش روز دنیا و تهدیدات پیرامونی کشورمان رفتند و این کار تا امروز نیز با قوت و جدیت ادامه دارد.

نخستین هواپیماهای ساخت ایران

ایران شروع کرد به ساخت هواپیماهای ایرانی از هسا درنا و تَذَرو تا صاعقه و آذرخش. اما آنچه دو سال پیش ایران در آستانه خوکفایی کامل قرار داد، ساخت جت جنگنده کوثر بود.

جنگنده کوثر پیشرفته ترین جنگنده ایرانی

جنگنده بومی کوثر ۳۰ مردادماه سال ۹۷ با حضور امیر سرتیپ حاتمی وزیر دفاع، امیر سرلشکر فرمانده کل ارتش، امیر سرتیپ نصیرزاده فرمانده نیروی هوایی ارتش و امیر سرتیپ بنی طرفی رئیس سازمان صنایع هوایی وزارت دفاع رونمایی شد.

طراحی و ساخت این جنگنده برای ایران بسیار مهم بود؛ چراکه نشان می داد تحریم ها علیه ایران بی اثر بوده و کشورمان با قدرت در مسیر اعتلا و پیشرفت قرار دارد.

مشخصات فنی

اویونیک

در ساخت یک هواپیما چندین بخش اهمیت دارد. نخست اویونیک و یا سامانه های ناوبری است؛ چراکه اویونیک در کنار سازه و موتور، یکی از سه جزء اصلی جنگنده و یا هواپیماها هستند درجنگنده بومی کوثر، این سامانه ها به طور کاملا بومی طراحی شده. در این جنگنده از سیستم هدایت وناوبری مختص هواپیما های جنگی، TACAN و ترکیبی GPS/INS استفاده شده است. این سیستم که نسخه پیشرفته تر سیستم های VOR و DME می باشد، فاصله هواپیما را از زمین و یا پایگاه دریایی با دقت بیشتر محاسبه می کند. سیستم های VOR و DME تکنولوژی های بر پایه ترانسپوندر رادیویی می باشند که از محاسبه تاخیر زمانی ایجاد شده در فرستادن امواج VHF و UHF فاصله را تخمین می زنند.

موتور ملی اوج

جت جنگنده کوثر برای پرواز از موتور ملی اوج استفاده می کند. این موتور در حالت خشک می تواند تا ٣۵٠٠ پوند رانش ایجاد کند.

HUD (نمایشگر بالای سر)

نمایشگر های HUD پنجره ی شیشه ای روبروی دید خلبان است که اطلاعات حیاتی پرواز را به صورت مداوم به خلبان نشان می دهد. کاربرد اصلی این نمایشگر نشان دادن اطلاعات مهم به خلبان بدون تکان دادن سر می باشد. این امر به کیفیت کنترل هواپیما به وسیله خلبان کمک می کند و تصمیم گیری وواکنش خلبانبه موقعیت های مختلف را بهبود می بخشد.

اطلاعات نشان داده شده در این نمایشگر ارتفاع هواپیما، سرعت پرواز، اطلاعات ناوبری، اطلاعات تسلیحات و . است. این اطلاعات به وسیله CRT، که در زیر شیشه HUD کار گذاشته شده است، از پایین به بالا روی شیشه HUD ساطع می شود. شیشه HUD هیچ تراشه الکترونیکی در آن به کار برده نشده و صرفا یک شیشه عادی است. در مانیتور HUD اطلاعات بسیار زیادی در یک فضای کمی به صورت کاملا منظم چیده شده است.

کامپیوتر بالستیک

استفاده ازکامپیوتر بالستیکدر محاسبه موقعیت یابی هدف، نقش مهمی دارد و جنگنده کوثر می تواند تا با استفاده ازسامانه کنترل آتشدقیق، هدف های مورد نظر را با دقت بیشتری تخریب کند. سیستم کامپیوتر بالستیک با استفاده ازاطلاعات شرایط جوی و محیطی، و کیفیت سیستمتسلیحات هواپیما، اصلاحاتی در سیستم نشانه گیری جنگنده اعمال می کند و موقعیت هدف را با دقت بیشتری محاسبه می کند. از این سیستم در وسایل نظامی دیگری همچون تانک و بعضی ازاسلحه های اسنایپربرای بهبود هدف زنی استفاده می شود.

تسلیحات

جنگنده کوثر که در واقع نمونه مهندسی مع شدهجنگنده اف ۵ تایگربود در بُعد تسلیحات نیز از همان تسلیحات مشابه یعنی انواعموشک هوا به هوا، سلاح هوا به سطح ومسلسل ۲۰ میلی متریاستفاده می کند. این جنگنده همچنین می تواند به عنوان یکبمب افکننیز در صحنه های نبرد حاضر شده و با استفاده ازبمب های هدایت لیزریو نوری امنیت نیروهای خودی را تامین کن

در این جنگنده از مسیریاب های لیزری و نوری، که جدید ترین تکنولوژی های موقعیت یابی در حال حاضر می باشند، برای پیدا کردن مسیر و انتقال این اطلاعات به کامپیوتر محاسبه گر موشک، استفاده شده است.

تجهیزات مسیریابی و رادار

متخصصان صنایع دفاعی کشورمان با دانش خود و با تکنولوژی روز دنیا، یک رادار با تکنولوژی نوین RWR را طراحی کرده و بر روی کوثر نصب کرده اند. نحوه عملکرد این رادار نیز به این صورت است که که امواج ساطع شده از سیستم های راداری دیگر را تشخیص می دهد. با تشخیص رادار، به خلبان خطر زیر نظر بودن را اعلام می کند (به نحوی مانند سیستم تشخیص سرعت پلیس). این اخطار می تواند به صورت دستی و یا اتوماتیک هواپیما را از این حالت بیرون آورد.

البته تکنولوژی جدید دیگری نیز در این جنگنده وجود دارد و آن هم رادار IFF برایتشخیص دوست از دشمناست. این سیستم به پایگاه نظامی و کنترل پرواز اجازه تشخیص پرنده را به عنوان دوست می دهد تا به آناجازه پروازدر آن منطقه را بدهند. بر خلاف اسم این وسیله، این رادار فقط قابلیت تشخیص دوست را دارد و در تشخیص دشمن نقشی ندارد.

قابلیت پرتاب چف فلر

جت های جنگنده به دلیل اینکه باید در صحنه های نبرد حضور داشته باشند و مراکز حساس را نابود کنند باید علاوه بر دارابودن تسلیحات و بمب های ویرانگر،تجهیزات دفاع از خودرا داشته باشند.چف فلرهایکی از این موارد هستند. مکانیزم عمل این فناوری بدین صورت است که از ترکیب پودر فات آلومینیوم و روی ماده ای حاصل می شود و در هنگام وم به صورت قطعات کوچک فیبری اطراف جنگنده ها را احاطه می کند تا با بازتاب امواج راداری از گزند آسیب در امان بماند.

صندلی پرّان یا اجکت

صندلی پران یااجکتیکی از تجهیزات مهم در تامین ایمنی خلبانان است، چرا که خلبان باید در صورت آسیب دیدن هواپیما سریعا از آن خارج شده تا زنده بماند. در این جنگنده صندلی پران سریر استفاده شده که تکنولوژی ساخت آن کاملا بومی شده است.

کلام آخر.

دستیابی به فناوری ساخت جت جنگنده توسط کشورمان یعنی اینکه دیگرتحریم های خارجیبر کشورمان تاثیر ندارد و در عرصه هوایی ایران توانایی ساخت جنگنده های مورد نیاز خود را دارد.